Lobotomia: co to jest i jakie były jej skutki?

Lobotomia, znana również jako leukotomia lub lobotomia prefrontalna, była kontrowersyjnym zabiegiem neurochirurgicznym stosowanym głównie w XX wieku.

Polegała ona na częściowym lub całkowitym uszkodzeniu części mózgu, aby zmniejszyć objawy pewnych chorób psychicznych. Mimo że niegdyś uważano ją za rewolucyjną metodę leczenia, obecnie jest ona postrzegana jako barbarzyński i nieetyczny proceder, który miał tragiczne skutki dla wielu pacjentów.

Historia lobotomii

Lobotomia została wynaleziona przez portugalskiego neurochirurga Egasa Moniza w 1935 roku. Moniz opracował tę procedurę wierząc, że uszkodzenie określonych obszarów mózgu może poprawić objawy chorób psychicznych, takich jak schizofrenia czy depresja. Metoda ta szybko zyskała popularność i została rozpowszechniona w różnych krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych.

Procedura lobotomii

Podczas lobotomii, lekarz wprowadzał specjalny narzędzie, zwane lobotomem, przez oczodół pacjenta do okolicy mózgu odpowiedzialnej za kontrolę emocji i zachowań – kora przedczołowa. Następnie nacierał on narzędziem w celu uszkodzenia tkanki mózgowej lub przecinał połączenia nerwowe, które łączyły tę część mózgu z resztą. Efektem tego było zmniejszenie objawów zaburzeń psychicznych, ale także często prowadziło to do poważnych uszkodzeń mózgu i trwałych zmian w osobowości pacjenta.

Skutki lobotomii

Skutki lobotomii były często katastrofalne. Wielu pacjentów doświadczało trwałych problemów z pamięcią, myśleniem, emocjami i kontrolą zachowań. Niektórzy stawali się apatyczni, pozbawieni motywacji i zdolności do odczuwania emocji. Inni natomiast cierpieli na poważne problemy neurologiczne, takie jak drgawki czy paraliż. Wielu z nich było również narażonych na dyskryminację społeczną i marginalizację ze względu na swoje zmienione zachowanie.

Koniec ery lobotomii

Lobotomia stopniowo traciła popularność w latach 50. i 60. XX wieku, głównie ze względu na rosnącą krytykę ze strony społeczności medycznej i społecznej. Zastąpiły ją nowocześniejsze metody leczenia, takie jak farmakoterapia i terapia poznawczo-behawioralna. W 1949 roku Egas Moniz został nawet uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny za wynalezienie lobotomii, co jednak dzisiaj jest szeroko krytykowane.
Lobotomia, choć kiedyś uważana za przełom w leczeniu zaburzeń psychicznych, obecnie jest postrzegana jako brutalna i niehumanitarna procedura, która często powodowała więcej szkód niż korzyści. Jej skutki były tragiczne dla wielu pacjentów, którzy doświadczyli trwałych uszkodzeń mózgu i zmian w osobowości. Choć historia lobotomii jest bolesnym przypomnieniem o błędach w historii medycyny, to również stanowi ważne ostrzeżenie przed nadmiernym optymizmem w stosunku do nowych metod leczenia i konieczność przestrzegania etycznych zasad w praktyce medycznej.