Co to jest celiakia: objawy, diagnoza i leczenie

Celiakia jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, która dotyka jelita cienkiego.

Osoby cierpiące na celiakię mają nietolerancję glutenu, białka obecnego w pszenicy, żytnim, jęczmieniu i niektórych innych ziarnach. Spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego, co zaburza wchłanianie składników odżywczych. Choć celiakia może być diagnozowana w dowolnym wieku, zazwyczaj zaczyna się w dzieciństwie, ale może również pojawić się u dorosłych.

Objawy

Objawy celiakii mogą być różnorodne i nie zawsze są związane z układem pokarmowym. Najczęstsze objawy obejmują:

Biegunkę
Wzdęcia
Ból brzucha
Nudności i wymioty
Zmęczenie
Utrata masy ciała

Opóźnienie wzrostu u dzieci
Anemia

Niektórzy pacjenci mogą mieć również objawy pozajelitowe, takie jak wysypka skórna, bóle stawów, migrena czy zaburzenia neurologiczne.

Diagnoza

Diagnoza celiakii zwykle obejmuje kilka kroków. Pierwszym krokiem może być badanie krwi w celu sprawdzenia poziomu przeciwciał przeciwko tkance gliadyny (IgA anti-tissue transglutaminase, IgA anti-endomysium) oraz poziomu IgA. Jeśli te wyniki są dodatnie, konieczne jest potwierdzenie diagnozy za pomocą biopsji jelita cienkiego. W tym celu lekarz wykonuje gastroskopię i pobiera próbkę tkanki jelita cienkiego do badania pod mikroskopem.

Leczenie

Leczeniem celiakii jest dożywotnia eliminacja glutenu z diety. Osoby z celiakią muszą całkowicie unikać spożycia pszenicy, żyta, jęczmienia i wszystkich produktów zawierających te ziarna. Istnieje coraz więcej dostępnych produktów bezglutenowych, ale konieczne jest ścisłe przestrzeganie diety.
Dodatkowo, jeśli uszkodzenie jelita jest znaczne lub pacjent ma niedobory składników odżywczych, może być konieczne zastosowanie suplementacji witamin i minerałów. W większości przypadków, po wprowadzeniu odpowiedniej diety, objawy celiakii zanikają, a błona śluzowa jelita powraca do zdrowia.
Celiakia jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, która wymaga dożywotniej eliminacji glutenu z diety. Jeśli nie jest leczona, może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak osteoporoza, niedobory składników odżywczych czy nawet niektóre rodzaje raka. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zapewnienia dobrego zdrowia i jakości życia osobom cierpiącym na celiakię.