Chanuka – co to za święto?

Chanuka, znana także jako Święto Świateł, jest jednym z najważniejszych świąt w judaizmie.

Obchodzone przez osiem dni, to okazja do celebracji i refleksji dla wspólnoty żydowskiej na całym świecie. Ale co dokładnie oznacza to święto i jakie są jego korzenie? W tym artykule przyjrzymy się bliżej Chanuce i jej znaczeniu dla społeczności żydowskiej.

Historia

Chanuka upamiętnia wydarzenia z drugiego wieku przed naszą erą, kiedy to Żydzi, pod przywództwem Machabeuszy, powstali przeciwko władzy seleuckiej. Podczas tego powstania, które wybuchło w 167 roku p.n.e., świątynia w Jerozolimie została splądrowana przez króla Antiocha IV Epifanesa, który nakazał zniszczenie świętych zwojów Tory, wprowadził zakaz praktykowania judaizmu i postawił posąg Zeusa w świątyni.
Machabeusze, po serii bohaterskich walk, ostatecznie odzyskali kontrolę nad świątynią i ją oczścili. Kiedy nadszedł czas, aby ponownie zapalić menory (świecznik), odkryli, że pozostał tylko jeden dzbanuszek z olejem, wystarczający zaledwie na jeden dzień. Jednakże, według tradycji, ten olej wystarczył na całe osiem dni, co dało czas na przygotowanie nowego oleju. To właśnie cud zaistniały podczas obchodów Chanuki, który jest kluczowym elementem tej uroczystości.

Obchody i symbole

Obchody Chanuki koncentrują się wokół zapalania menory, której główna część nazywana jest “szamaszem”, a pozostałe ośiem gałęzi symbolizuje każdy z ośmiu dni święta. Każdej nocy przez osiem dni dodaje się jedną świecę, zaczynając od jednej, a kończąc na ośmiu.
Tradycyjnie Chanuka jest obchodzona w domu, ale publiczne zapalanie menory, zwane “channukią”, jest także często organizowane przez społeczności żydowskie na całym świecie. Ponadto, w niektórych krajach, zwyczaje związane z Chanuką obejmują też jedzenie potraw smażonych na oleju, takich jak latkes (placek ziemniaczany) i ponczki.
Kolejnym ważnym symbolem jest dreidel, rodzaj kręcioła z hebrajskimi literami na każdej z czterech stron, które składają się na skrót “Nes Gadol Haya Sham” (Wielki Cud Stał Się Tam). Gra w dreidla jest popularną zabawą towarzyszącą obchodom Chanuki.

Chanuka w kontekście

Chanuka, oprócz swojej historycznej i religijnej wymowy, jest także symbolem oporu i wytrwałości dla społeczności żydowskiej. Jest to czas, kiedy Żydzi przypominają sobie o swojej siłę i determinacji w obronie swojej wiary i tożsamości w obliczu prześladowań.
Ponadto, Chanuka przynosi uniwersalne przesłanie nadziei i światła w czasach ciemności. Wartość tego święta może być zrozumiana i doceniana przez wszystkie kultury i religie, jako symbol walki ze złem i triumfu dobra nad nim.
Chanuka, obchodzone przez osiem dni, jest nie tylko ważnym świętem religijnym w judaizmie, ale także przypomnieniem o heroicznych czynach Machabeuszy i cudzie zachodzącym podczas oczyszczenia świątyni. To czas refleksji, modlitwy, świętowania i solidarności dla wspólnoty żydowskiej na całym świecie. Symbolika Chanuki – światło w ciemności i triumf dobra nad złem – jest przesłaniem, które może dotrzeć do serc i umysłów ludzi wszystkich wyznań i kultur.