Co to jest grypsowanie?

Grypsowanie to specyficzny termin związany z subkulturą więzienną, który oznacza nieformalny system komunikacji oraz zbiór zasad i norm postępowania obowiązujących wśród osadzonych.

Jest to swoisty kodeks honorowy, który pomaga przetrwać w trudnych warunkach więziennych, regulując relacje między więźniami oraz określając ich pozycję w hierarchii społecznej więzienia. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, jego historii, zasadom oraz znaczeniu w polskim systemie penitencjarnym.

Historia grypsowania

Grypsowanie ma długą historię, sięgającą czasów carskiej Rosji, gdzie więzienna subkultura zaczęła formować swoje pierwsze zasady i kodeksy. W Polsce pojęcie to zyskało na znaczeniu szczególnie w okresie PRL, kiedy to więzienia były przepełnione zarówno więźniami politycznymi, jak i kryminalnymi. System ten pozwalał na utrzymanie porządku i hierarchii w zamkniętych społecznościach więziennych, gdzie oficjalne struktury państwowe często nie były w stanie skutecznie kontrolować sytuacji.

Zasady grypsowania

Grypsowanie opiera się na kilku fundamentalnych zasadach, które muszą być przestrzegane przez każdego, kto chce być uważany za grypsującego:
Solidarność i lojalność – Więźniowie muszą być lojalni wobec siebie nawzajem, wspierać się w trudnych sytuacjach i nie zdradzać nikogo z grupy. Zdrada jest jednym z najcięższych przewinień, za które można zostać wykluczonym z grypsującej społeczności.
Honor i godność – Osadzeni muszą zachowywać się z godnością, unikać zachowań niehonorowych i dbać o swoją reputację. Ważne jest, aby nie pozwolić sobie na poniżenie ze strony innych, zarówno współwięźniów, jak i personelu więziennego.
Hierarchia i szacunek – W społeczności więziennej obowiązuje ścisła hierarchia, w której każdy ma swoje miejsce. Młodszych i mniej doświadczonych więźniów obowiązuje szacunek wobec starszych grypsujących, którzy pełnią role liderów i arbitrów.
Tajemnica – Grypsowanie wiąże się z zachowaniem tajemnicy dotyczącej wewnętrznych spraw grupy. Informacje na temat planów, działań i wewnętrznych konfliktów nie mogą wyjść poza krąg grypsujących.

Język grypserski

Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów grypsowania jest specyficzny język, nazywany grypserką. Jest to zbiór słów, zwrotów i gestów, które pozwalają na komunikację w sposób zrozumiały tylko dla wtajemniczonych. Grypserka jest używana nie tylko w celu ukrycia rozmów przed personelem więziennym, ale także jako narzędzie budowania tożsamości grupowej i wyrażania przynależności do subkultury grypsujących.
Przykłady grypserki to między innymi: “klawisz” (strażnik więzienny), “cela” (cela więzienna), “murek” (bariera psychologiczna), “szama” (jedzenie), “kipisz” (rewizja).

Znaczenie grypsowania w systemie penitencjarnym

Grypsowanie odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu polskiego systemu penitencjarnego. Z jednej strony, pozwala na utrzymanie porządku wewnątrz społeczności więźniów, co może być korzystne z punktu widzenia administracji więziennej. Z drugiej strony, stanowi wyzwanie dla personelu, który musi radzić sobie z nieformalnymi strukturami władzy i tajemnicą otaczającą działania grypsujących.
Administracja więzienna często podejmuje różne działania mające na celu rozbicie struktury grypsującej, takie jak przenoszenie liderów do innych zakładów karnych, wprowadzanie systemów monitoringu oraz edukację więźniów na temat konsekwencji przynależności do subkultury grypsujących.
Grypsowanie to skomplikowane zjawisko będące integralną częścią subkultury więziennej. Jest to system norm i zasad, który reguluje życie osadzonych, wpływając na ich zachowania, relacje i pozycję w hierarchii społecznej więzienia. Chociaż grypsowanie może wydawać się zewnętrznemu obserwatorowi archaicznym i brutalnym systemem, dla wielu wię
źniów jest to sposób na przetrwanie w trudnych warunkach izolacji i zagrożenia. Zrozumienie grypsowania jest kluczowe dla pełnego obrazu funkcjonowania systemu penitencjarnego oraz wyzwań stojących przed administracją więzienną w Polsce. W przyszłości może to pomóc w wypracowaniu bardziej efektywnych metod resocjalizacji oraz zarządzania więzieniami, które będą uwzględniać specyfikę i dynamikę życia za kratami.